ΜΟΝΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ
Μεταξύ των Μονών της Μεγίστης Λαύρας και των Ιβήρων, σε υψόμετρο 200 περίπου μέτρων από τη θάλασσα, βρίσκεται μία από τις παλαιότερες Μονές του Αγίου Όρους, η Ιερά Μονή Καρακάλλου. Η Μονή εμφανίζεται σε αγιορείτικα έγγραφα και Τυπικά στις αρχές του 11ου αιώνα μ.Χ., περίοδο στην οποία τοποθετείται ιστορικά και η ίδρυσή της. Σύμφωνα με τις αγιορείτικες παραδόσεις όμως, η ίδρυσή της τοποθετείται πολύ νωρίτερα. Βασισμένες στ’ όνομά της, θεωρούν σαν κτίτορά της το Ρωμαίο Αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο, γνωστό σαν Καρακάλλα, που βασίλευσε στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. Η Μονή όμως είναι σαφώς μεταγενέστερη. Όσον αφορά τ’ όνομά της, ίσως να οφείλεται σε κάποιον μοναχό ή Ηγούμενο Καράκαλλα, συνηθισμένο βυζαντινό όνομα της εποχής. Η μοίρα της Μονής θα είναι κοινή μ’ αυτήν των υπολοίπων Μονών του Αγίου Όρους. Μετά από την περίοδο της ακμής, θ’ ακολουθήσει το 1204 η Λατινοκρατία και μετά από αυτήν οι διώξεις του ενωτικού Μιχαήλ Η΄. Την καταστροφή θα συμπληρώσουν οι επιδρομές των Καταλανών στις αρχές του 14ου αιώνα. Παρά τις συνεχείς καταστροφές, η Μονή θ’ αυξήσει τον αριθμό των μοναχών της και θ’ αποκτήσει από δωρεές μετόχια και εξαρτήματα. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας σημαντική βοήθεια θα της δοθεί από τον ηγεμόνα της Βλαχίας Ιωάννη Πέτρου, που θα μονάσει εκεί. Στην επανάσταση του 1821 η Καρακάλλου θα συμμετάσχει ενεργά και μετά από τη δεκαετή τουρκική κατοχή θ’ αποτελέσει, στο τέλος του 19ου αιώνα, τόπο ησυχασμού των Ρώσων μοναχών. Το 1875 μία πυρκαγιά θα καταστρέψει μεγάλο μέρος της Μονής, θα διασωθεί όμως το Καθολικό της, το οποίο είναι έργο του 16ου αιώνα. Στη βιβλιοθήκη της Μονής υπάρχουν 300 περίπου χειρόγραφα-τα 42 είναι πάνω σε περγαμηνή-όπως και 3.000 έντυπα. Μεταξύ των κειμηλίων της περιλαμβάνονται Τίμιο Ξύλο, εγκόλπιο, σταυροί, λείψανα Αγίων, με σπουδαιότερα αυτά του Αγίου Οσιομάρτυρα Γεδεών, που μαρτύρησε στο Τύρνοβο της Βουλγαρίας. Στη Μονή ανήκουν 14 Κελιά, σκορπισμένα στο δάσος, και άλλα 4 στις Καρυές. Η Μονή εορτάζει τη μνήμη των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και το Καθολικό της κτίστηκε το 1548 και τοιχογραφήθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. Στο τέμπλο του φέρει την εξαίρετη εικόνα των 12 Αποστόλων, έργο του Ιερομόναχου Διονυσίου από τα Άγραφα με χρονολογία 1722.