ΜΟΝΗ ΕΒΔΟΜΗ
Η Ιερά Μονή Παντοκράτορος βρίσκεται κτισμένη σε ένα θαλασσοδαρμένο βράχο, στην ανατολική πλευρά του Όρους, σε ύψος 30 μέτρων από τη θάλασσα. Η ίδρυση της Μονής Παντοκράτορος ανάγεται στα μέσα του 13ου αιώνα και ιδρυτές-κτίτορές της θεωρούνται δύο ευγενείς Βυζαντινοί αξιωματούχοι. Ο ένας από αυτούς ήταν ο Στρατηγός Αλέξιος, ο «Μέγας Στρατοπεδάρχης» του Αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ του Παλαιολόγου και ο δεύτερος ο «Μέγας Πριμικήριος» Ιωάννης, γαμπρός του Αυτοκράτορα. Η παράδοση θέλει τους δύο αυτούς άνδρες να έρχονται στον Άθω και να μονάζουν σε μικρό κελί, που αργότερα θα αναπτυχθεί και θα πάρει τη μορφή κυρίαρχης Μονής. Την αρχική ανάπτυξη της Μονής θα διεξαχθεί μία περίοδος οικονομικής κρίσης, που θα ενταθεί στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Ενίσχυση από τους ηγεμόνες των παραδουνάβιων χωρών και τους Ρώσους Αυτοκράτορες θα βοηθήσει τη Μονή, που όμως θα υποφέρει από πυρκαγιές, η σημαντικότερη των οποίων θα είναι αυτή του 1773. Ένα από τα βασικότερα εξαρτήματα της Μονής είναι η Σκήτη του Προφήτη Ηλία, που οφείλει την ίδρυσή της στο Ρώσο μοναχό Παϊσιο Βελιτσκόφσκυ, ο οποίος θα έρθει στο Όρος το 1757, σε ηλικία 24 ετών. Η Σκήτη θ’ αναπτυχθεί με την άφιξη ενός μεγάλου αριθμού Ρώσων μοναχών και θα οργανωθεί σύμφωνα με τον κοινοβιακό ρυθμό, αποκτώντας ουσιαστικά το μέγεθος και τη σπουδαιότητα Μονής. Η ανάπτυξη της Σκήτης του Προφήτη Ηλία και η ανέγερση νέων κτιριακών εγκαταστάσεων, χωρίς την έγκριση της κυρίαρχης Μονής του Παντοκράτορος, θα δημιουργήσει νομικό θέμα στις σχέσεις των δύο καθιδρυμάτων, που θα λυθεί το 1892 με σιγίλιο του Πατριάρχη Νεόφυτου Η΄. Η Μονή εορτάζει στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος και κατέχει την έβδομη θέση στην αγιορείτικη μοναστηριακή ιεραρχία. Το Καθολικό της Μονής, λόγω ελλείψεως χώρου, είναι μικρό και οι αγιογραφίες του αποτελούν δείγμα της Μακεδονικής Σχολής. Ένα από τα σπουδαιότερα κειμήλια της Μονής είναι η φορητή εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας, ένα κομμάτι από την ασπίδα του Αγίου Μερκούριου, Τίμιο Ξύλο και λείψανα πολλών Αγίων. Η βιβλιοθήκη της περιέχει 317 χειρόγραφα, από τα οποία τα 68 είναι σε περγαμηνή, και 5.000 περίπου έντυπα. Λόγω ελλείψεως χώρου η Τράπεζα δεν στεγάζεται σε ξεχωριστό κτίριο, αλλά στον τελευταίο όροφο της δυτικής πτέρυγας των κτισμάτων της Μονής.