Σύμφωνα με την παράδοση, η Θεοτόκος με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, πηγαίνοντας να επισκεφθούν τον Λάζαρο στην Κύπρο έπεσαν σε μια μεγάλη θαλασσοταραχή που τους ανάγκασε να αποβιβαστούν προσωρινά στο λιμάνι όπου βρίσκεται σήμερα η μονή Ιβήρων. Θαυμάζοντας το άγριο τοπίο η Παναγία ζήτησε από τον Υιό της να της προσφέρει όλο το Όρος σαν δώρο. Τότε ακούστηκε η φωνή του Κυρίου που έλεγε: ¨Έστω ο τόπος ούτος κλήρος σός και περιβόλαιον σόν και παράδεισος, έτι δε και λιμήν σωτήριος των θελόντων σωθήναι¨. Από τότε θεωρείται το Άγιο Όρος ώς κλήρος και περιβόλι της Παναγίας. Από τον 5ο μ.X. αιώνα άρχισε πάλι να εμφανίζεται στην περιοχή ανθρώπινη δραστηριότητα, όταν εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι μοναχοί, οι οποίοι απογοητευμένοι από την καθημερινότητα της κοινωνικής ζωής, βρήκαν αυτόν τον όμορφο και έρημο τόπο ιδανικό για να λατρεύσουν καλύτερα τον Θεό.