Halkidiki Holidays - Halkidiki Holidays

Antička Stagira

Antička Stagira, rodno mesto Aristotela, najvećeg antičkog filozofa, učitelja Aleksandra Velikog, nalazi se otprilike 500 m jugozapadno od današnjeg sela Olimpijada, na malom brdovitom poluostrvu, koje se naziva Liotopi. Osnovali su je kolonisti sa ostrva Andros oko 655. godine pre n.e. na istočnom planinskom vrhu Halkidikija, dok su nešto kasnije stigli i kolonisti iz Halkide. U antičkim izvorima se tačno navodi mesto grada: smeštaju Stagiru južno od Akantosa na priobalnoj lokaciji i dodaju postojanje jednog malog ostrva Kapros = vepar (isti se naziv daje i luci grada, a mnoge kovanice iz ovoga grada su nosile simbol vepra) preko puta grada. Po predanju, stanovnici Stagire su preneli i u svom gradu sahranili Aristotelove kosti, te u njegovu časti osnovali veliko slavlje „Aristotelia“.

Nakon Persijskih ratova, Stagira učestvuju u I atinskom vojnom savezu dajući u zajedničku kasu, relativno mali porez. Međutim, tokom Peloponeskog rata, grad se odvojio od Atinjana i 424. godine pre n.e. ratovao na strani saveza Sparte i predao se njenom vojskovođi Brasidi. Ovaj stav je razbesneo Atinjane koji su poslali Kleonasa da vrati Stagiru u sferu atinskog uticaja. Međutim, njeni su se stanovnici uspešno odbranili od Kleonasa i grad je zadržao svoju autonomiju.

Kasnije je Stagira uključena u „Zajednicu Halkidiki“ savez gradova Halkidikija sa Olintom kao prestonicom. U Olintskom ratu (349 pre n.e.) Stagiru je opsedao Filip II i uništio je, ali ju je isti ponovo izgradio kao rodno mesto Aristotela (Herodot 7,115. Tutikid 4,88,2. Stravonas 7,331. Plutarh, Aleksandar 7,3). I pored izgradnje grada, prethodna katastrofa je obeležila početak njenog pada, grad je počeo da se polako raspada.

Antička Toroni

Po mitologiji, Toroni je bila žena Proteja, Posejdonovog sina. Tragovi praistorijskog naselja iz III milenijuma pre n.e. i mnogo ostataka antičkih, staro hrišćanskih i vizantijskih hramova, tvrđava i dr. svedoče o tome da je oblast bila stalno naseljena od novog kamenog doba.

Antičku Toroni su osnovali kolonisti sa Halkide u VIII veku pre n.e., U V veku pre n.e. je bila jedan od najznačajnijih gradova na Halkidikiju. Imala je svoj novac i bila je članica Atinskog saveza. Tukidid piše da ju je 423. pre n.e. okupirao spartanski vojskovođa Brasida. Godine 348. pre n.e. grad je uključen u državu Filipa II. Godine 168. pre n.e. zauzeli su ga Rimljani i grad je počeo da gubi na snazi. U periodu Vizantije područje je bilo parohija svetogorskih manastira. Jake zidine i ostale građevine su uništene u XIX veku, kada su Turci koristili granitne blokove, od kojeg su bili izgrađene kako bi njime obložili glavne ulice u Konstantinopolju i Solunu. Po novijim rezultatima arheoloških iskapanja, primećeno je da je prostor stalno naseljen od kraja novog kamenog doba do turske vladavine. Pronađeni su arhitektonski ostaci, ali su vrlo raspršeni, jer su uništeni usled stalnog korišćenja tog prostora. Arheolozi su poseban značaj dali groblju naselja iz gvozdenog doba, za koje se smatra da je trajalo od kraja II veka do sredine IX veka. Na tom je groblju iskopano 134 grobnica, od kojih je 118 sadržavalo rezultate kremiranja, a 16 običnih pokopa. Na svetlost dana je izašlo 500 posuda, koje su bile upotrebljene ili kao urne ili kao posude za nakit i osobne predmet mrtvih.